อย่างที่ผมกล่าวไว้ในตอนที่
1 นะครับว่าปัจจุบันมีตำราเกี่ยวกับการสร้างความผูกพันของพนักงานในองค์กร
มากมายหลายหลายเล่ม อีกทั้งมีอาจารย์หลายท่าน ต่างก็ให้หลักการ วิธีการ
รวมทั้งเครื่องมือหรือปัจจัยสำคัญ (Key Drives) ที่ใช้สร้างความผูกพัน แต่ผมมองว่าเครื่องมือเหล่านั้น
หรือวิธีการและกระบวนการเหล่านั้น ไม่สามารถนำมาใช้ได้ดีกับทุกองค์กร
หรือพนักงานแต่ละคนได้ดีเหมือนกัน เนื่องจากแต่ละองค์กร มีบริบท
หรือมีความหลากหลายอยู่ภายใน อาทิเช่น Workforce
Diversity (ความหลากหลายด้านกำลังคน), Behavioral Diversity (ความหลากหลายด้านพฤติกรรม), Structural Diversity (ความหลากหลายโครงสร้างการปฏิบัติงาน), Business
& Global Diversity (ความหลากหลายตามบริบทองค์กร) ซึ่งความหลากหลายเหล่านี้เป็นต้นเหตุของความต้องการที่แตกต่างกัน จึงสรุปได้ว่า ไม่มีเครื่องมือใดหรือวิธีการใดที่ดีที่สุด
องค์กรจะต้องพิจารณาเลือกเครื่องมือหรือวิธีการที่เหมาะสมที่สุด
ในการสร้างความผูกพันขององค์กรตนเอง
แต่อย่างไรก็ตาม
กระบวนการสร้างความผูกพันนั้น ไม่ว่าจะเป็นองค์กรแบบใด
หรือจะมีบริบทความหลากหลายอย่างไรก็ตาม จะต้องมีกระบวนการพัฒนาความผูกพันสำคัญเหมือนกันอยู่
4 กระบวนการ นั่นคือ 1. การสื่อสาร 2. การบริหารความเปลี่ยนแปลง 3.
กระบวนการหรือระบบการสร้างความผูกพัน และ 4. การบริหารความหลากหลาย ดังรูป
และสำหรับกระบวนการในการสร้างความผูกพันนั้น
ผมเองได้อ่านตำราและข้อแนะนำของอาจารย์ในด้านนี้มาหลายท่าน ซึ่งผมจะต้องเลือกเครื่องมือหรือวิธีการมาใช้ในการดำเนินการในองค์กรที่ผมทำงานอยู่หรือนำมาแนะนำแก่ผู้เข้าสัมนาด้วยเช่นเดียวกัน
แต่เครื่องมือหรือวิธีการที่ผมอยากจะแนะนำเป็นการส่วนตัวอย่างภาคภูมิใจ ก็คือ กระแสพระราชดำรัส ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของเราเองนั่นเอง "เข้าใจ เข้าถึง และพัฒนา" ที่ผมน้อมนำมาพัฒนาองค์กร อย่างได้ผลดียิ่ง ผมเห็นว่า กระแสพระราชดำรัส
คือ ปรัชญาการทำงานเพื่อพัฒนาชุมชนที่รวมพลังเป็นหนึ่งระหว่างปัญญา
(สมอง) จิตวิญญาณ (หัวใจ) และทักษะการบริหารจัดการเพื่อพัฒนาศักยภาพ สร้างความรู้สึกเป็นเจ้าของ
และความเจริญที่ยั่งยืน
เข้าใจ คือ การเกิดปัญญารู้ข้อเท็จจริงทั้งหมด
การสร้างให้เกิดความเข้าใจในข้อมูลพื้นฐาน
ด้วยการศึกษาข้อมูลทุกมิติเชิงลึกของชุมชน ค้นหารากของปัญหา ทั้งในมิติ บริบท สภาพสังคม วัฒนธรรม รูปแบบการใช้ชีวิต
ความสนใจ ปัญหา ความต้องการต่าง ๆ ของชุมชน ซึ่งต้องอาศัยการแสวงหาความรู้ เช่น
เข้าไปพูดคุย คลุกคลีกับคน เก็บรวบรวมข้อมูลอย่างรอบด้าน เป็นต้น
เข้าถึง
เป็นเรื่องการสื่อสารและสร้างการมีส่วนร่วม
โดยมุ่งสื่อสารสร้างความเข้าใจและความมั่นใจกับชุมชน ร่วมกันวิเคราะห์ ปัญหาและความต้องการของชุมชน
และให้ชุมชนมีส่วนร่วมในกระบวน การพัฒนามากที่สุด
พัฒนา เป็นเรื่องของการพัฒนาศักยภาพชุมชน
การออกแบบแผนปฏิบัติการและเมนูการพัฒนา การศึกษา แลกเปลี่ยนการเรียนรู้ และฝึกปฏิบัติของชุมชน
การติดตาม สนับสนุน และประเมินผล การพัฒนาที่ถูกต้องจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อมีความเข้าใจที่ถูกต้องเป็นพื้นฐานและมีการเข้าถึงเป็นพลังขับเคลื่อน
ทำให้เกิดการพัฒนาแบบมีส่วนร่วม ตอบสนองความต้องการที่แท้จริงของชุมชน จึงนำไปสู่ความเจริญที่ยั่งยืนในบรรยากาศของความเป็นหนึ่งเดียว
องค์กร
ก็เป็นชุมชนหนึ่งเช่นเดียวกัน ผมจึงเห็นปรัชญานี้สามารถนำมาใช้ได้เช่นเดียวกัน
ไม่ต้องพึ่งพาตำราต่างประเทศที่ไหน ในหลวงของเรานี้แหละครับ สุดยอดที่สุดแล้ว และผมได้น้อมนำมาพัฒนาองค์กร อย่างได้ผลดียิ่ง
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการสร้างความผูกพัน การสื่อสารภายใน
การบริหารความเปลี่ยนเปลง การบริหารความหลากหลาย ตลอดจนเรื่องอื่น ๆ
ในการพัฒนาองค์กร จึงอยากแนะนำให้ท่านผู้อ่านน้อมนำไปใช้เช่นเดียวกัน
บันไดทั้ง 3 ขั้นนี้ จะมุ่งไปสู่การพัฒนาให้ชุมชนในองค์กรมีความเป็นเจ้าของและนำไปสู่ความยั่งยืนในที่สุด